Nthabeleng Seitlheko Monamoli Adv. Tlotliso Polaki o re ‘muso o ts’elise mahlatsipa a litlhokofatso tse ileng tsa etsoa ke Sesole le Sepolesa sa Lesotho, nakong eo ba neng ba le patlong ea lithunya, Leribe, Berea le Mafeteng. Litaba tsena li hlaheletse ‘mokeng oa bo-ralitaba oa la 12 Tlhakubele monongoaha.
O re ba ile ba etsa liphuputso tsa bona libakeng tsena, kamor’a ho fumana hore sechaba se seboko ka khatikelo ea litokelo tsa sona tsa mantlha, mats’olong a sesole le sepolesa a patlo ea lithunya. A re ba fumane hore ts’ebetsong eo, hara baahi ba metse eo ba bang ba na le mats’oao a ho khakhathoa ka melamu, ho fasoa ka mahlaahlela hape ho bonahala ho sebelisitsoe matla a maholo ho ba khakhatha.
“Sechaba se bonts’itse hore se lahlehetsoe ke ts’epo ho se sesole kaha ho e-na le baahi ba lahlehetsoeng ke bophelo liketsahalong tseo.” Ke Polaki eo.
O re ts’oaro e mpe ea sechaba litsing tsa tlhabollo o lumela ke e ‘ngoe e susumetsang hore bats’oaruoa ba ipolae, kaha ba kopane le bats’oaruoa ba bangata ba nang le khatello ea maikutlo.
Har’a liphuputso tsa bona, o itse ba ile ba etela Mafeteng Boleka, moo ho bolailoeng nkhono le lelapa le leng. O re ba ile ba fumana hore sechaba se ile sa bitsetsoa sebakeng se bulehileng ke masole, moo ba neng ba botsoa lipotso hore na ke mang ea bolaileng nkhono, se ile sa otloa hampe ka lithupa litonong le ho pitikisoa.
Ha e mong ea ileng a otloa hampe e le mokanselara hoja e le eena ea bitsitseng masole, hape sechaba se ne se hatelloa ho itlama le ho etseletsa ba bang.
Ha Leribe Liphakoeng, Peka, liketsahalo e bile tsa la 25 ‘Mesa ngoahola teng sechaba se hlalositsoe se ile sa bitsetsoa sebakeng se bulehileng, sa beoa ka mekhahlelo, ha basali ba ile ba bolelloa hore ba luluetse, banna bona ba pitikisoa ba le maqeba a ho khakhathoa. Ho boetse ha ameha basali ba tlase lilemong, ba ileng ba khakhathoa. Har’a sechaba sena ba bang ba atlehile ho ea Litsing tsa Bophelo ha ba bang ba sa atleha.
Joalokaha eka ha oa lekana, ba ile ba leba Berea Ha Motjoka, teng ho ile hoa ts’oaroa monna a le mong a batloa sethunya, seo a neng a se na sona, ea ileng a tlisoa Maseru Charge office, eo ka matsatsi ohle a ntse a ts’oeroe a neng a tsoselletsoe Motebong oa Sepolesa o Ha Mabote lipotsong, a nkoa lihora tse ngata.
A re eo o ile a ba hlalosetsa hore o ile a roesoa chupu hloohong, mapolesa a mo otla, a ba kopa ho emisa ba tsoelapele hoo a ileng a itlama ka leshano, o ne a lula a tlanngoe maoto le matsoho hoo ka letsatsi le leng a ileng a oela koloing ea sepolesa e neng e khannoa hampe, eaba ba mo khakhatha ka le reng o ne a baleha.
Eo o qeteletse a robeha leoto le letsoho, ‘me ha a le setsing ba lelapa ba ne ba sa lumelloe ho ‘mona hoo ba ileng ba kopa thuso ea Lekhotla.
“Leha motho a entse tlolo ea molao, ke motho o na le litokelo joaloka batho bohle.” Ho rialo Monamoli.
O re pele a ka tekela baphatlalatsi tlaleho ena, o etetse Baokameli ba Litsi tsa Ts’ireletso, ‘me o fumane hore ho na le masole a seng a beheletsoe ka thoko ho mosebetsi, ha ba bang ba ntse ba le leetong la khalemo.
Taba ena e amme basali le bana, tikoloho tsena li bonahala li phela ka bolutu le letsoalo, hobane malapeng a mang malapa a felile, a mang ho bolailoe bo-ntate le bo-‘m’e ka litaba tsa lintoa tsa batho ba ‘mino oa famo, le ho tsekoa ha matla merafong eo e seng ea molao.
O re sechaba sa tikoloho ena, se lokela ho fuoa tlhahlobo e tebileng, e thusang hore litaba tsena li fele le tlhabollo ho malapa.
Likhothaletso tsa Monamoli ho Sesole sa Lesotho ke hore ba ke ba hlahlobe ts’ebetso ea sesole le ho netefatsa hore liketso tsa mofuta ona li ke ke tsa hlola li ipheta. A re lekala le thehe komisi e tla okameloa ke e mong oa baahloli ho etsa lipatlisiso tse tebileng ka litaba tsena, le ho bona hore e fana ka likhothaletso tse matla.
Hape liofiri tsohle li fuoe koetliso holima molao oa ho ts’oara litloli tsa molao, oa Litokelo tsa Mantlha tsa Botho le Melao ea Machaba. Paramente e netefatse hore melao e kena ts’ebetsong le ho etsa e mecha, le hore tlhekefetso nakong ea lipotso e ke e fele. Sesole se ke se iketsetse liphuputso ho fumana hore na ho na le litho tsa sona tsona tse tlotseng molao oa boits’oaro, e bang ho le joalo e mong le e mong ea mali matsohong a nkeloe likhato ho sa natsoe na boemo ba hae mosebetsing.
Paramente e itlhophele ho theha Ofisi ea Bokena-Lipakeng e ikemetseng e tla batlisisa liketsahalo tsa mofuta ona, moo sechaba se tla llela teng, batho ba fuoe likotlo, ofisi eo e okameloe ke Mookameli oa Mehleng oa Sesole ea nang le litsebo ea tla sebetsa ntle le eme.
Bohle ba hlokofalitsoeng ‘muso o ba fe mats’eliso, ebe ha o rata o ka boela oa theha sehlopha sa liphuputso mabapi le litaba tsena bonyane nakong ea likhoeli tse ts’eletseng tlaleho e tsoile.
Polaki o re ba etsa mosebetsi oa ho loanela le ho sireletsa litokelo tsa mantlha tsa sechaba, ka hoo morero oa bona ha se ho ruta sesole kapa sepolesa mokhoa oa ts’ebetso empa ba laoloa ke molao oa machaba.
